Sol ve Sağ (TR)

Bunun bir orta yolu olmalı!

1 Kasım 2021

Türkiye’de otuz yıldan fazla yaşadım ve siyasetin içinde görev aldım. O yıllarda veya şimdi Türkiye’de benim için sağ kanatta yer alan bir partiye sempati duymam pek söz konusu olmadı, olamaz. Çünkü Türkiye’de sağ kanatta yer alan partilerde laikliği tehlikeye atacak fikir ve düşüncelerin gelişebildiğini defalarca gördük. Türkiye’nin siyasi tarihinde; dini, devlet işlerine karıştırmayan sağ partide bulunan yöneticilerin de geldiğini söylemekte fayda var. Fakat işlerine geldiği gibi zaman zaman halkın hassas inançlarına hitap ederek dini kullanmaktan kaçınmadıkları da bir gerçek. Türkiye nüfusunun büyük çoğunluğunun İslam dinine inandığı düşünülürse, laiklikten uzaklaşıp, şeriat kurallarıyla yönetme arzusunda olan kişiler her zaman sağ kanatta bulunan bir parti altında toplanmaya devam edecekler. 

Türkiye’de Muhafazakar ifadesi ile ilgili olarak TDK, “tutucu” açıklamasında bulunmaktadır. Belli olan durumların değişmesine izin vermeyen, kollayan, tutucu anlamlarında kullanılmaktadır. “Muhafazakâr, ortada olan bir durumu koruma kollama amacını güden düşünce tarzını destekleyen kişilere denir. Yani toplumun ve bireylerin değişmesine karşı direnç gösteren kişilerdir. Toplumsal ve kültürel değerlerin korunmasını savunur. Sağ kanat olarak bilinen siyasi ideolojidir.” Aslında dikkat ederseniz TDK’nın tanımında dinden bahsedilmemektedir. Fakat Türkiye’de tutucu dediğimiz kesimi dindar kesimle özleştirdiğimiz için Türkiye’de ki muhafazakarlık genelde dindar, tutucu kesim olarak tanımlanır. Ve bu durumdan dolayı Laik biri sağ partiye sempati duymakta zorlanır.

Şimdi gelelim Türkiye’de solculuğun tanımına; “Solculuk, var olan sosyal hiyerarşiyi kaldırmak isteyen ve zenginliğin eşit dağılımını destekleyen politik hareketlere karşılık gelen terimdir. Emek-sermaye çelişkisinde emekten taraftır. İnsan merkezlidir, odağına din, ırk, milliyet, cinsiyet vb. kavramlar yerine insanı alır. Sol ile özdeşleştirilen ideolojiler Marksizm, sosyalizm, komünizm, sosyal demokrasi, sol liberteryenizm, sosyal liberalizm, sendikacılık, ilerlemecilik, otonomculuk ve anarşizmin birçok biçimidir.” 

Türkiye’de DSP veya CHP gibi solda yer alan köklü partiler tarihte hiçbir zaman sosyalizmi veya komünizmi getirmekten bahsetmediler. Dini devlet işlerine karıştırmamak ilk amaçlarıydı. Ama son yirmi yıl içinde CHP de sonunda Laiklikten ödün verip dini kullanmaya başlayarak oy toplama çabası içine girdi. Ayrıca çoğu Türk’ün komünizm ve sosyalizm yönetim sistemlerinin gerçek yüzünü bilmedikleri için Küba’ya, eski Küba lideri Fidel Castro’ya, Che’ye büyük sempati duyduklarını, Marksizim savunucusu olduklarını biliyoruz. Belki de Türkiye nüfusunun çoğunlukta İslam’a inanıyor olması Sol ve Sağ kavramlarının tanımlanmasında büyük karışıklığa sebep verdiğini söyleyebiliriz. Çünkü benim gibi Atatürk fikir ve düşüncelerine sadık kalan, laik devlet yönetimine inanan birçok kişi sol kanat altındaki bir partiyi desteklemekten başka bir çare bulamaz. Çünkü dinle yönetilen bir ülkede yaşamaktan korkarız. Ama o yıllarda ve şu an birçok Türk’ün bilmediği gibi benim de bilmediğim bir gerçek vardı. Komünizm ’in ne tür tehlikeli Faşist bir yönetim olduğundan habersizdim. Belki de bizlere okullarda verilen eksik bilgiler, yanlış bir eğitim veya yurtdışına açılamamak buna neden oldu. Neyse ki Türkiye’de yaşadığım yıllarda en çok DSP’ye, Ecevit’e sempati besleyen biri olarak asla komünizmden bahsetmemiş olması ve bu fikre sahip olmadığını bilmek içimi rahatlatıyor ve beni memnun ediyor. Ayrıca Atatürk’ün de CHP’yi kurarken bir sol veya sağ parti olarak kurmadığına inanıyorum. O bir Cumhuriyet Partisi kurdu. Laikliği savundu. Kültürel değerlerimize sahip çıkmamızı istedi. Hem sol’un hem sağ’ın sadece en iyi yönlerini alıp kullanmak istedi. Belki de aldığı bu karar bu yüzünden bu kadar farklı, değerli ve başarılı olabildi. 

On iki yıldır Amerika’da yaşıyorum. Ben komünizm, sosyalizm yönetiminin ne olduğunu burada tanıştığım, arkadaş edindiğim, Rus, Kübalı, Venezuella’lı ve Çin’li arkadaşlarımdan öğrendim. Ülke yöneticilerinin eşitlik vaat edip nasıl bir sefil hayat sürdüklerinden, adaletin yasaların işlemediğinden, karneyle yemek aldıklarından, bilimin ilerlememesinden, kullanılan tıbbi aletlerin kaç yıllık olduğundan, devlet ne üretirse sadece onu alabildiklerinden, rekabet olmadığı için devletin belirlediği fiyat politikasına uymak zorunda kaldıklarından, mal, arazi sahibi olamamaktan, Küba’da doktorların Amerika’ya seminere geldiklerinde bir çoğunun sığınma talebinde bulunduklarından, Küba’da Fidel’in uyguladığı aşırı şiddet ve korku içeren yönetimden kaçmak için Miami sınırana kadar okyanusta yüzmeyi göze aldıklarından, Çin’in vatandaşını puanladığını puanına göre muamele uyguladığından, Çin’in sosyal medya hesapları hariç yabancı sosyal medya hesaplarının ülkede kullanılmasına izin vermediği gibi daha bir çok şeyi ben hep arkadaşlarımdan dinleyerek öğrendim. Hiç unutmam burada gittiğim okulda bir gün Çin’li arkadaşım facebook’un varlığından ancak Amerika’ya göç ettiğinde haberdar olabildiğini ve yeni hesap açtığını kendisine yardımcı olup olamayacağımı sormuştu. Yine bir zamanlar komünizm dönemini Rusya’da yaşamış 60’larında olan bir arkadaşım çocukluğunun, gençliğinin nasıl bir sefalet ve hep korku içinde geçtiğini, babasını sebepsiz yere tutuklayıp götürdüklerinde bir daha kendisinden haber alamadıklarını anlatmıştı. Yıllarca babasına ne olduğunu asla öğrenememiş. "Babama bir mezarı bile çok görenlerin ülkesinde yaşamaktan hep nefret ettim" derdi. 

​

Sizlere bu konu hakkında yazılmış nobel ödüllü Rus yazar Svetlana Alexievich'in "İkinci El Zaman" adlı kitabını ve "Cuba and The Cameraman" adlı belgeseli izlemenizi tavsiye ederim. 

​